Czy trzeba jeszcze kogokolwiek przekonywać, że Egipt jest idealnym turystycznie miejscem do podziwiania zabytków starożytnego świata? Jednym tchem można wymieniać Piramidy w Gizie, Wielkiego Sfinksa, świątynie Luksor i Karnak… Wyróżniającym się obiektem jest też z pewnością świątynia Abu Simbel. Biorąc pod uwagę jej znaczenie dla kultury starożytnego Egiptu, nie może dziwić że pod koniec lat 60-tych XX wieku podjęto heroiczne wysiłki by ocalić ten zabytek. Abu Simbel jest wyjątkowe ze względu na kolosalne posągi i misterne rzeźby wewnątrz obiektu, które czynią ją jedną z głównych atrakcji dla turystów na całym świecie. Specjalnie dla Ciebie przygotowaliśmy kompleksowy przewodnik po tym niesamowitym miejscu.
Z czego słynie Świątynia Abu Simbel?
Można uznać, że świątynia ta jest bardzo spektakularnym wyrazem kultu osoby. W świecie starożytnym, a zwłaszcza w Egipcie faraonów, panujący zrównywany był z bogami. Architektoniczna formuła Abu Simbel, potężne posagi władcy, a także pewne triki techniczne, do których się posunęli się budowniczowie, grają zgodną melodię wywyższenia dla faraona XIX dynastii Ramzesa II. Słynne na cały współczesny świat stały się zwłaszcza owe ogromne płaskorzeźby skalne przedstawiające Ramzesa II oraz odmalowaną w miniaturze (takie zestawienie rangi) resztę rodziny: żonę Nefertari i dzieci. Świątynia Abu Simbel zasłynęła też z bezprecedensowej akcji ratunkowej i jej całościowego przeniesienia w zupełnie inne miejsce. Legendarny stał się „cud słońca”, do którego tutaj czasami dochodzi.
Gdzie znajduje się Świątynia Abu Simbel?
Świątynia Abu Simbel znajduje się w południowej części Egiptu, a dokładniej w prowincji gubernatorskiej (mufahazie) Asuan. Jest to kompleks dwóch monumentalnych świątyń skalnych stojących nad zachodnim brzegiem Jeziora Nasera. Szukając położenia na mapie należy kierować się 290 kilometrów na południe od miasta Asuan.
Jak dojechać?
Najbardziej komfortowy sposób dotarcia do Abu Simbel to podróż samolotem. Z Asuanu w okolice Abu Simbel codziennie latają linie Egypt Air. Taki lot potrwa około 45-minut, a bilet powinien kosztować nie więcej niż 200 dolarów za jedną osobę. Z okien samolotu możesz podziwiać wspaniałe widoki na Nil i pustynię. Alternatywą jest zaś łapanie z Asuanu autobusu. W przypadku publicznego środka lokomocji może to być bus odjeżdżający codziennie o godzinie 8 rano (dane na listopad 2024 roku). Po czterech godzinach będziesz na miejscu. Jeszcze szybciej ruszają różne autobusy turystyczne, a ofertę jednej z takich wycieczek zamieszczamy na końcu artykułu. Pamiętaj, że w świątyni Abu Simbel warto być jak najwcześniej rano – nie chodzi tylko o ilość turystów, ale i doskwierające zazwyczaj słońce.
Skąd najbliżej do Abu Simbel?
Jest to najbardziej na południe wysunięta atrakcja turystyczna Egiptu. Od Kairu jest to ponad 1000 kilometrów, z Luksoru blisko 480 kilometrów. Najbliżej jest tutaj z miasta Asuan – około 290 kilometrów na południe. To najlepsza baza wypadowa do kompleksu świątyń.
Historia i opis Świątyni Abu Simbel
Źródła historyczne podają, że sam pomysł budowy miał być realizacją megalomańskiego zamierzenia faraona Ramzesa II. Świątynie Abu Simbel zaczęto budować około 1264 roku p.n.e., a ukończono około 1244 roku p.n.e. Przez te 20 lat wzniesiono kompleks dwóch przybytków religijnych, które były poświęcone wielu bogom staroegipskim, ale tak naprawdę bardzo wywyższały postać słynnego władcy. Nie bez znaczenia było też miejsce realizacji projektu. Ramzes II panował między innymi nad ziemiami Nubii i to właśnie w sercu tej krainy w okolicach IV katarakty chciał ugruntować swoją pozycję.
W skład kompleksu wchodziły:
- Wielka Świątynia Ramzesa II – poświęcona temu władcy oraz trzem ważnym bóstwom królewskim: bogom słońca Amonowi i Re-Horachre oraz bogu sztuki i rzemiosła Ptahowi. Budowniczowie dali radę wbić się blisko 60 metrów w strukturę skalną, co na owe czasy było niebagatelnym osiągnięciem.
- Mała Świątynia – znajduje się zaledwie 100 metrów od tej Wielkiej Ramzesa II. Zbudowana została na cześć żony sławnego faraona, Nefertari i poświęcona bogini Hathor.
Czasy świetności świątyni musiały jednak w końcu przeminąć. Gdzieś w okolicach X wieku p.n.e. obiekt zaczął pustoszeć, a niebawem zaczęły go pokrywać piaskowe wydmy. W XIX wieku ruiny zostały ponownie odkryte przez europejskich badaczy. Wielkie zasługi miał tutaj włoski archeolog (i siłacz cyrkowy przy okazji) Giovanni Battista Belzoni.
Co znajduje się w Abu Simbel?
Znajdziesz tutaj przede wszystkim niesamowite posągi Ramzesa II i całej rodziny królewskiej. U wejścia do Wielkiej Świątyni Ramzesa II postawiono 4 gigantyczne (20-metrowe) posągi tego władcy. U ich podnóży stanęły pomniejsze posągi reszty rodziny królewskiej. Wnętrze Wielkiej Świątyni zdobią zaś kunsztowne reliefy, które sławią czyny wojenne i życie faraona. W Małej Świątyni uwagę przykuwa zaś fasada oflankowana sześcioma kamiennymi posągami niewielkich rozmiarów. Każdy z nich o wysokości niecałych 10 metrów. Filary z wyrytymi podobiznami bogini Hathor, uosobienia Wielkiej Macierzy, podtrzymują tutaj dużą salę hypostylową. Na ścianach namalowano tajemnicze symbole i sceny przedstawiające Ramzesa II i królową Nefertari, składających ofiary różnym egipskim bogom.
Kto zlecił budowę Abu Simbel?
Kompleks świątynny w Abu Simbel miał zlecić osobiście faraon Ramzes II, nazwany później przez historyków Wielkim. Był on władcą należącym do XIX dynastii egipskiej, a panował w latach 1279–1213 p.n.e. Te 66 lat na tronie czynią z niego drugiego najdłużej panującego władcę starożytnego Egiptu. W tej konkurencji wygrywa Pepi II rządzący krajem… 94 lata. Jego mumia wskazuje, że był bardzo wysokim człowiekiem – miał 180 cm wzrostu, ale i tak potrzebował dodatkowego wywyższenia w oczach poddanych. Niebagatelne były jego zasługi dla kraju. Toczył zwycięskie wojny, zawarł pokój z Hetytami, których pokonał (a przynajmniej tak sam głosił, historycy nie są pewni) w słynnej bitwie pod Kadesz (1274 p.n.e.).
Kto przeniósł Abu Simbel?
W 1964 roku ponownie rozbłysnęła żywym blaskiem gwiazda polskiego archeologa, profesora Kazimierza Michałowskiego. To właśnie on wpadł na pomysł, aby uratować zagrożoną wodami Nilu i jeziora Nasera świątynie w Abu Simbel.
Koncepcja była błyskotliwa – pociąć obiekt na kawałki i przenieść w nowe miejsce. 1036 fragmentów przeniesiono wyżej o 200 metrów i z powrotem odrestaurowano całą świątynię. Wówczas kosztowało to ponad 36 milionów dolarów – na dzisiejsze znacznie więcej…
Z jakiego powodu przeniesiono świątynie w Abu Simbel?
Problem pojawił się wraz z wybudowaniem na początku lat 60-tych XX wieku Wielkiej Tamy Asuańskiej. Był to wspólny projekt Egiptu i ZSRR, a konstrukcja miała wytwarzać energię elektryczną, regulować sezonowe powodzie i generalnie chronić Egipt przed ekstremalnymi suszami. Jak to jednak bywa z tamami, ucierpiał na tym stan wód gruntowych, który zaczął się szybko podnosić. Tereny zalewowe szybko zagroziły nie tylko osadom ludzkim, ale i zabytkom starożytnego świata. Realizowało się ponure hasło propagandowe: „Zatapiamy przeszłość dla przyszłości”. To wówczas powstało Jezioro Nasera i z tego właśnie powodu myślano o przeniesieniu świątyni w Abu Simbel w bezpieczniejsze miejsce. Na szczęście pojawił się polski archeolog Kazimierz Michałowski i wpadł na pomysł, który opisaliśmy wyżej.
Czy w Abu Simbel jest bezpiecznie?
W Abu Simbel jest bezpiecznie dla turystów. Na stronie polskiego MSZ można znaleźć nawet ciekawy wpis, który co prawda ostrzega przed podróżami do Doliny Nilu pomiędzy Asuanem i granicą z Sudanem, ale wyłącza z tego ostrzeżenia obszar turystyczny wokół samego Abu Simbel. Jeżeli będziesz już na miejscu, uważaj jednak na panujące tutaj w środku dnia upały. Znajdowanie się pośród kamiennych posągów pod piekącym, egipskim słońcem, nie jest najbardziej komfortową rzeczą na świecie. Dlatego zaleca się zwiedzanie o wcześniejszej porze – bramy zabytku otwierają się już o godzinie 7 rano.
Dlaczego Świątynia znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO?
Abu Simbel zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO „Zabytków Nubii”, na którą składają się również takie nubijskie świątynie, jak Philae, Amada i Wadi es-Sebua. Wpisu dokonano w 1979 roku i z pewnością istotną sprawą przy podjęciu tej decyzji była sprawa wcześniejszych o 10 lat przenosin świątyni. Opieka UNESCO pozwoli zachować naturę słynnego sakralnego obiektu starożytnego Egiptu.
Co warto zobaczyć i zwiedzić w Świątyni Abu Simbel, atrakcje
Wśród atrakcji świątyni Abu Simbel bez wątpienia wyróżniają się owe cztery 20-metrowe posągi faraona Ramzesa II. Przyglądając się uważnie, zauważysz, że na dole i wokół kolan kolosalnych posągów znajdują się dość małe figury, które prawdopodobnie są żonami i dziećmi Ramzesa II. Tuż nad wejściem znajduje się także wyobrażenie boga Re-Harakhty, któremu świątynia została między innymi poświęcona. Warto również poświęcić chwilę na postudiowanie oryginalnych reliefów we wnętrzu, pochodzą one z czasów Nowego Państwa egipskiego. W mniejszej świątyni zwróć uwagę na cud inżynierii starożytnej – filary podtrzymujące strop.
Inną atrakcją Wielkiej Świątyni jest to, że została ona zbudowana wzdłuż osi słońca. Co się z tym wiąże? Otóż, co roku 22 lutego i 22 października odbywa się zaskakujący „cud słońca”. Trzy z czterech siedzących wewnątrz rzeźb – Ra, Amona i samego Ramzesa II są oświetlane przez około 10 minut światłem słonecznym. Trzeba być tylko o odpowiedniej porze na miejscu…
Czy warto odwiedzić Świątynię Abu Simbel?
Oczywiście, że tak! To bliskie spotkanie z kulturą starożytnego Egiptu w świetnie zachowanych pozostałościach po wspaniałej świątyni. Zachwycisz się rozmiarami posągów, przeniesiesz się w czasie podziwiając starożytne reliefy. Warto poświęcić czas na przeanalizowanie tego obiektu również pod względem propagandowym. Będąc tutaj, zrozumiesz dlaczego Ramzes II właśnie w ten sposób chciał ugruntowywać swoją władzę na egipskiej ziemi.
Ile kosztuje wstęp do Świątyni?
Kompleks świątyń w Abu Simbel jest udostępniany do zwiedzania codziennie od godziny 7.00 rano do 16.00 po południu. Latem zaprasza turystów godzinę dłużej. Bilet wstępu kosztuje aktualnie 240 EGP funtów egipskich od osoby, czyli około 20 złotych.
Specjalnie dla Ciebie polecamy atrakcyjna wycieczkę 1-dniową do świątyni Abu Simbel z miasta Asuan. Szczegóły znajdziesz pod tym adresem internetowym.
Autor: Krzysztof Kołodziejczyk – Zaprzysięgły miłośnik Pana Samochodzika. Fan turystycznych wycieczek i badacz historii, zagubiony bez reszty w dziejach starych zamków, dawnych miast i osad. Turysta z przypadku – pisarz z powołania – historyk z wykształcenia. Dlaczego? Podróże kształcą i inspirują!